Varena - Italie -Nov 2023

Varena - Italie -Nov 2023

Chủ Nhật, 16 tháng 12, 2007

BOLIVIA: Dự thảo Hiến pháp gây căng thẳng

16/12/2007_ Tại Bolivia dự án Hiến pháp, lần đầu tiên công nhận quyền của thổ dân, đang bị phe đối lập tấn công quyết liệt.

Bolivia đang ở trong tình trạng căng thẳng cực độ giữa một bên là phe bênh vực dự thảo Hiến pháp mới của tổng thống Evo Morales và bên kia là phe đối lập.

Hôm qua, tổng thống thổ dân đầu tiên của Bolivia, ông Evo Morales đã trình bày dự thảo Hiến pháp mới tại thủ đô La Paz, trong khi đó, các lực lượng đối lập công khai hóa đối sách của họ là thành lập các chính phủ tự trị cho bốn địa phương đã bất phục tùng chính quyền trung ương. Thông tín viên Eric Sanson tường thuật từ Quito :

« Cách đây 50 năm, thổ dân Bolivia đã bị nghiêm cấm đặt chân đến quảng trường Murillo, trước dinh tổng thống ở thủ đô La Paz. Giờ đây đã khác. Hôm qua thứ bẩy, hàng ngàn thổ dân mặc áo poncho sặc sỡ, miệng nhai lá coca, đã đến tập họp tại quảng trường này để nghe phát biểu của vị tổng thống đầu tiên người Aymara. Cổ đeo vòng hoa, tổng thống Morales đã yêu cầu dân chúng chấp thuận dự thảo Hiến pháp mới mà theo ông sẽ phi thực dân hoá Bolivia. Hiện nay nước này đang bị chia rẽ trầm trọng. Phe đối lập đã bác bỏ một văn kiện mà đảng cầm quyền đơn phưong thông qua, còn ông Morales thì kêu gọi họ không nên sợ hãi dân chúng và chấp nhận kết quả cuộc trưng cầu dân ý, sẽ được tổ chức. Đối với ông Morales, đó sẽ là trận đấu tranh cuối cùng. Lời kêu gọi của tổng thống Bolivia đã không đưọc bốn tỉnh giàu có ở miền đông đáp ứng. Bốn tỉnh này tập trung 2/3 tổng sản lượng quốc nội Bolivia, các ngành công nghiệp thực phẩm và nhất là các mỏ khí đốt. Năm ngoái, người dân ở đây đã bỏ phiếu cho quyền tự trị. Với hậu thuẫn của dân chúng, lãnh đạo tại bốn tỉnh này đã đưa ra những quy chế riêng, cho phép họ kiểm soát nguồn tài nguyên tại đây cũng như quyền tự trị rộng lớn về mặt giáo dục, y tế, an ninh. Tổng thống Morales đã tố cáo lãnh đạo các vùng này là muốn chia rẽ đất nuớc và ông đã đặt quân đội trong tình trạng báo động để ngăn chặn mọi mưu toan ly khai ».

Nguy cơ xẩy ra xung đột đang gây nhiều lo ngại cho người dân. Công luận Bolivia hiện nay cũng bị chia rẽ giữa người bênh vực dự thảo Hiến pháp mới và kẻ phản đối văn kiện này.

Nguyên nhân là mục tiêu của chính quyền phái tả do ông Evo Morales lãnh đạo nhằm tái tạo lại cho diện mạo của Bolivia, cho nên nội dung dự thảo Hiến pháp mới nhằm tăng cường các quyền lợi của thành phần nghèo trong xã hội, củng cố quyền lực của guồng máy nhà nước.

Xin nhắc lại, Bolivia là quốc gia nghèo khó nhất châu Mỹ La tinh, với đại đa số là thổ dân, sắc tộc Quechua chiếm 30% dân số, Aymara 25% và người có dòng máu lai, khoảng 30%. Cộng đồng người da trắng gốc châu Âu chỉ chiếm 15% mà thôi. Thế nhưng nghịch lý Bolivia là thiểu số da trắng thuộc tầng lớp giàu và đại đa số thổ dân thuộc tầng lớp nghèo. Bên cạnh mâu thuẫn sắc tộc và xã hội, Bolivia còn bộc lộ một mối chia rẽ khác giữa hai miền đông và tây. Miền đông giàu có thuộc về các giai cấp đã từng thống trị Bolivia nhiều thế kỷ vừa qua. Trong khi vùng cao nguyên miền tây nghèo nàn, nơi cư ngụ của đại đa số thổ dân lại là tiền đồn bảo vệ cho tổng thống Evo Morales và cuộc cách mạng của ông. Vừa rồi những nguyên nhân sâu xa của khủng hoảng chính trị đã nổ ra kể từ khi ông Evo Morales lên nắm quyền tổng thống đầu năm 2006 cho tới nay.

Còn một lý do nữa khiến cho sự đối kháng giữa hai phe đang lên đến tột độ, đó là việc Quốc hội mà đa số thuộc phe của tổng thống đã nhóm họp, bỏ phiếu thông qua dự thảo Hiến pháp mới vào đầu tháng 12 vừa qua, mà không có sự tham gia của các dân biểu đối lập. Chính quyền biện minh rằng 165 dân biểu trên tổng số 225 đã buộc phải nhóm họp thông qua dự án Hiến pháp mới vào ngày mồng 9 tháng 12, sau 16 tháng ròng rã tranh cãi và thái độ phá rối của phe đối lập.

Tình hình Bolivia khó mà lắng dịu từ đây cho đến năm sau, khi tổng thống Evo Morales dự trù đưa Hiến pháp mới ra trưng cầu dân ý. Nhiều nhà phân tích bi quan dự báo rằng các lực lượng cực đoan từ cả 2 phe sẽ thúc đẩy đôi bên xung đột với khả năng chính quyền điều động quân đội can thiệp, để ngăn chặn các ý đồ ly khai của các tỉnh miền đông .
Bảo Thạch
(Ảnh: lemondededemain.wordpress.com: Tổng thống Bolivia Evos Moralès)

Không có nhận xét nào: