IRAN : Cam kết làm sáng tỏ chương trình hạt nhân trong vòng 4 tuần

14/01/2008_ Chính quyền Iran đồng ý cung cấp thông tin cần thiết để làm sáng tỏ các hoạt động hạt nhân trong quá khứ. Tin này vừa được Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, AIEA, thông báo chiều hôm qua, tóm lược kết quả hai ngày thăm viếng Iran và gặp gỡ những người lãnh đạo cao nhất, trong đó có giáo chủ Ali Khamenei, lần đầu tiên ông tiếp xúc.

Theo lời Tổng Giám đốc AIEA, trong dịp này, giới lãnh đạo Iran còn tiết lộ những thông tin liên quan đến kế hoạch chế tạo máy ly tâm có khả năng tinh lọc Uranium với vận tốc cao.

Một lần nữa, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử tìm cách giải quyết bằng đối thoại xung khắc giữa Iran và Tây phương vẫn nghi ngờ chính quyền hồi giáo che dấu âm mưu chế tạo vũ khí hạt nhân.

Thông báo của AIEA chỉ được các nước Tây phương đón nhận một cách thận trọng. Hoa kỳ và các nước Tây Âu thẩm định rằng thỏa thuận của Iran chỉ là một bước đầu. Chính quyền hồi giáo phải đình chỉ mọi hoạt động nguyên tử nhạy cảm nhất, như tinh lọc Uranium, điều kiện này không thấy nêu trong thông báo của AIEA.

Thái độ dè dặt của các chính phủ phương Tây không phải là vô lý. Theo AFP, văn kiện thỏa thuận mà Iran cam kết sẽ làm sáng tỏ trong 4 tuần, thật ra đã được chính Iran đồng ý với AIEA hồi tháng 8 năm ngoái sau nhiều năm giằng co, cộng thêm hai nghị quyết trừng phạt của Liên Hiệp Quốc.

AIEA đòi hỏi Iran phải giải thích về những cuộc thí nghiệm trong quá khứ với Plutonium và Polonium 210, việc quản lý mỏ uranium ở Ghachine, miền nam Iran, việc sử dụng máy ly tâm loại P1, P2 để tinh lọc uranium có cường độ phóng xạ cao. Dấu tích uranium được tinh lọc được tìm thấy ở Đại học kỹ thuật Téhéran và nhất là các nghiên cứu bị nghi ngờ liên quan đến chương trình hạt nhân quân sự.

Lúc đầu, Iran hứa sẽ làm sáng tỏ các nghi vấn này trước cuối năm 2007, nhưng cuối cùng kỳ hạn này không được tôn trọng.

Vào đầu tháng ba, Tổng Giám đốc AIEA phải trình một bản báo cáo mới về Iran tại Hội đồng Bảo an.
Phải chăng, một lần nữa, Iran áp dụng chiến thuật cũ, dùng kế hoãn binh để tránh bị lên án.

Giới ngoại giao Tây phương còn nghi ngờ Iran chỉ hứa chứ không thực hiện lời hứa với AIEA. Đầu tháng 12 năm ngoái, một bản phúc trình của tình báo Mỹ, lần đầu tiên, nói là Iran đã đình hoãn chương trình hạt nhân quân sự từ năm 2003. Nhưng bản báo cáo này nói thêm là Téhéran vẫn tiếp tục tinh lọc Uranium để có thể làm bom khi cần thiết.
Tú Anh
(Ảnh : www.quid.fr: tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad và tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, Ban Ki moon, tại trụ sở Liên Hiệp Quốc, ngày 24 tháng 7 năm 2007)